Jacobus Borstius

Geboren te Purmerland, 15 juli 1612, uit ‘eerlijke doch onaanzienlijke ouders’; overleden te Rotterdam, 1 juli 1680, na een lang en pijnlijk ziekbed (nier- en blaasstenen). Rond 1642 gehuwd met Neeltgen Bastiaens (overleden in 1678). Zij kregen zeker tien kinderen: Johannes, de oudste, werd nog in Wormerveer geboren; vijf werden tussen 1644 en 1654 te Dordrecht gedoopt en daarna nog vier te Rotterdam. De acht kinderen die op 7 augustus 1665 nog in leven waren, kregen toen een legaat van Geerbrecht Takes, een Rotterdamse volgelinge van hun vader, die mensen aan zich wist te binden.

Jacobus Borstius was predikant, achtereenvolgens te Wormerveer, Dordrecht en Rotterdam, en een vurige Orangist. Hij was een prominente vertegenwoordiger van de Nadere Reformatie, die kerstening van het maatschappelijk leven en verdieping van het persoonlijke geloofsleven nastreefde. Hij was een voortreffelijke organisator en een bevlogen prediker, die op het actuele leven inspeelde. Zijn preken, meditatieboek over de dood, en een te Dordt samengestelde, in eenvoudige taal geschreven catechismus (samen met een vragenboekje voor kleine kinderen), werden niet alleen in zijn eigen tijd veel gelezen, maar worden in bevindelijke kringen tot op de dag van heden herdrukt. In 1644 werd hij landelijk bekend door de polemiek rond zijn Dordtse preek tegen de lange haardracht van mannen.

De predikant van Purmerland, Johannes Jacobi Gael, zag in de jonge Jacob Borst een begaafde knaap. Hij bereidde hem voor op de studie en stuurde hem naar de Latijnse school te Haarlem. Na de inname van Den Bosch (1629) werd hij daar leerling aan de gereformeerd geworden Latijnse school. Op 2 februari 1633 schreef hij zich in als student theologie aan het Statencollege van de Leidse academie. Tijdens de epidemie van 1636 stond hij de pestlijders actief bij en ontsnapte zelf te nauwer nood aan de dood, maar hij hield er wel een zichtbaar litteken aan over. In 1637 werd hij proponent en op 2 mei 1638 werd hij bevestigd als predikant in de zojuist samengevoegde gemeenten van Wormerveer en Zaandijk. Hij moest daar opbouwwerk verrichten aangezien bijna de helft van de bevolking er doopsgezind was. In Zaandijk liet hij onmiddellijk een houten kerkje bouwen, dat al in 1642 door een stenen gebouw werd vervangen. In 1639 volgde er een in Wormerveer.

Lees hier het hele artikel